4 grudnia 2011 – Pakiet drogowy wchodzi w życie, czyli praktyczne porady na dziś
Nowe warunki wykonywania zawodu przewoźnika drogowego dyktowane pakietem trzech rozporządzeń unijnych 1071, 1072 i 1073 będą obowiązywać w każdym państwie członkowskim, począwszy od 4 grudnia 2011. Do dnia dzisiejszego nie udało się Polsce wprowadzić najważniejszych zmian w prawie krajowym, takich jak chociażby nowy wzór licencji wspólnotowej, ujednolicone zasady egzaminowania i wydawania certyfikatów kompetencji zawodowych czy zmiany sposobu potwierdzania sytuacji finansowej. Krajowy porządek prawny nie wskazuje również dokumentu, określonego przez przepisy unijne jako zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. W związku z powyższym od 4 grudnia br, aż do czasu zmiany ustawy o transporcie drogowym i aktów wykonawczych, prawo krajowe pozostanie w sprzeczności z rozporządzeniami unijnymi. Prymat prawa wspólnotowego nad krajowym oznacza, że organy wydające licencje na transport drogowy powinny wprost stosować regulacje rozporządzeń unijnych od dnia 4 grudnia. Zapewne chaosu i przedłużania terminów załatwienia sprawy w przedmiocie wydania nowej licencji, odnowienia licencji lub uzyskania wpisu kolejnego pojazdu do licencji, nie unikniemy. Pozostaje mieć nadzieję, że nowy rząd szybko rozpocznie pracę nad zmianami ustaw, a projekt przygotowywany od kilku miesięcy przez Ministerstwo Infrastruktury niezwłocznie trafi do Sejmu.
Licencje ważne czy nieważne?
To zdecydowanie najczęstsze pytanie jakie zadają nam przedsiębiorcy. Więc dla wszystkich wątpiących poniżej cytujemy przepisy Rozporządzeń unijnych:
- Rozporządzenie (WE) nr 1072/2009 właściwe dla przewozu rzeczy; art.4 Licencja wspólnotowa
„ust.2. Licencja wspólnotowa wydawana jest przez właściwe organy państwa członkowskiego siedziby na okres nie dłuższy niż dziesięć lat, z możliwością jego przedłużenia.
Licencje wspólnotowe i uwierzytelnione wypisy z licencji wspólnotowej wydane przed dniem stosowania niniejszego rozporządzenia obowiązują do dnia wygaśnięcia ich ważności.”
- Rozporządzenie (WE)1073/2009 właściwe dla przewozu osób; art .4 Licencja wspólnotowa
„ust.4. Licencja wspólnotowa jest wydawana na odnawialne okresy nie dłuższe niż dziesięć lat.
Licencje wspólnotowe i ich poświadczone za zgodność z oryginałem kopie wydane przed datą rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia zachowują ważność do dnia wygaśnięcia ich ważności.”
W świetle wyżej cytowanych przepisów, każda licencja uprawniająca do transportu międzynarodowego wydana przed dniem 4 grudnia 2011 jest ważna i nie ulega obligatoryjnemu obowiązkowi wymiany z mocy prawa na nowy dokument licencji wspólnotowej.
Certyfikat (CPC) aktualny czy konieczny dodatkowy egzamin?
Przepisy unijne wprowadzają radykalne zmiany w sposobie egzaminowania na certyfikat kompetencji zawodowych. Podobnie jak w zakresie ważności licencji, Rozporządzenia 1071/2009 w art. 21 ust 2 przewiduję, że :
„Certyfikat wydany przed dniem 4 grudnia 2011 r. jako dowód posiadania kompetencji zawodowych na mocy przepisów obowiązujących do tego dnia uznaje się za równoważny z certyfikatem, którego wzór znajduje się w załączniku III, i traktuje się je jako dowód posiadania kompetencji zawodowych we wszystkich państwach członkowskich. Państwa członkowskie mogą wymagać, aby posiadacze certyfikatów kompetencji zawodowych ważnych wyłącznie w odniesieniu do krajowego transportu drogowego zdawali egzaminy lub części egzaminów, o których mowa w art. 8 ust. 1.” O obowiązku zdawania dodatkowych egzaminów przez posiadaczy certyfikatów krajowych nie traktuje żaden z przepisów prawa krajowego. Nie są również znane projekty aktów prawnych, które wprowadzałyby taki obowiązek.
Jak poświadczyć sytuację finansową w nowych warunkach ?
Urzędnicy w starostwach czy Biurze ds. Transportu Międzynarodowego, aby wydać nową licencje lub wypis do już posiadanej licencji, będą mieli prawo zażądać rocznego sprawozdania finansowego jako dokumentu potwierdzającego sytuację finansową. Natomiast mocą przepisów unijnych (art.7 ust.2 Rozp. 1071.2009) w drodze odstępstwa można wnioskować o akceptację gwarancji bankowej lub polisy ubezpieczeniowej. Jednak już teraz wiadomo, że z dniem 4 grudnia br przepisy Ustawy o transporcie drogowym będą sprzeczną z pakietem rozporządzeń unijnych. Zatem to od woli urzędu będzie zależało wg którego porządku prawnego rozpatrzy wniosek. Możliwe jest, że jeszcze do czasu zmiany Ustawy o transporcie drogowym będą stosowane dotychczasowe zabezpieczenia finansowe (np. operat szacunkowy dot. nieruchomości, środki na rachunku bankowym, itp.). Jednakże w obliczu zagrożenia postępowaniem dyscyplinującym i sankcjami finansowymi, jakimi Polska może zostać obciążona przez Komisję Europejską za niestosowanie norm wspólnotowych, wydaję się w pełni uzasadnione działanie urzędników w oparciu o regulacje Rozporządzenia 1071/2009. A rozporządzenie to przewiduje tylko formę rocznego sprawozdania finansowego i wyjątkowo gwarancję bankową lub ubezpieczenie – jako dowód zdolności finansowej do regulowania swoich zobowiązań.
W tym miejscu jedna cenna uwaga – roczne sprawozdanie finansowe – mylnie rozumiane jako bilans – nie musi wykazywać zysku netto na kwotę potrzebna do zabezpieczenia finansowego wszystkich pojazdów (9 tys Euro pierwszy pojazd, 5 tys Euro każdy następny pojazd). Nie zysk, a posiadany kapitał i rezerwy mają odzwierciedlić możliwość regulowania swoich zobowiązań przez przedsiębiorstwo transportowe.
Kolejna uwaga, roczne sprawozdanie finansowe to nie sam bilans, ale zgodnie z dyrektywą Rady 78/660/EWG w związku z art.7 Rozp. 1071, łącznie 3 dokumenty:
- bilans,
- rachunek zysków i strat,
- informacja dodatkowa.
Stąd nie należy się dziwić, jeśli po 4 grudnia organy wydające licencje zawnioskują o uzupełnienie dokumentacji do bilansu.
Baza eksploatacyjna / operacyjna to nie baza transportowa!
Podobnie jak e-myto pokazało nowy sposób na biznes w postaci usługi rozliczania opłat, tak też wiele firm próbuje wykorzystać gorący temat bazy eksploatacyjnej oferując bazy transportowe do wynajęcia. Pierwszy i podstawowy fakt związany z bazą eksploatacyjną, to brak przepisów krajowych wprowadzających ten wymóg i precyzujących wyposażenie bazy. Druga sprawa - Rozp. 1071/2009 jako obowiązkowy dla zawodu przewoźnika, wprowadziło wymóg posiadania siedziby. A dopiero posiadanie siedziby determinuje prowadzenie działalności związanej z pojazdami w bazie eksploatacyjnej. Podkreślić należy, że BAZA EKSPOLATACYJNA (z ang. tłumaczenie – centrum operacyjne) a nie baza transportowa pozwoli uzyskać zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Jak taka baza powinna wyglądać oraz w jaki sprzęt powinna być wyposażona nie określa ani norma unijna ani krajowa. Projekt Ministerstwa Infrastruktury zmiany ustawy o transporcie drogowym przewiduje równie niejasną i nieprecyzyjną definicję jak zapisy rozporządzenia unijnego. Projekt jednak nie jest jeszcze przedmiotem prac sejmowych, a efektu w postaci uchwalonej ustawy nie możemy się spodziewać w tym roku. Niezależnie od powyższego ani projekt ani prawo wspólnotowe nie wprowadza obowiązku parkowania czy wręcz garażowania wszystkich pojazdów wyłącznie w bazie eksploatacyjnej. Stąd nie ma podstaw do twierdzenia, że mali lub średni przedsiębiorcy nie mogą na własnym lub wynajętym placu/podwórku parkować pojazdów. Istotne, aby poza miejscem parkowania czy garażowania pojazdów, przewoźnik miał dostęp do bazy eksploatacyjnej, która pozwoli przygotować pojazd do zadań przewozowych.
To tylko wybrane i najpilniejsze tematy z zakresu nowych warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego. Najistotniejszym faktem związanym z unifikacją prawa wspólnotowego w powyższej materii, jest to, że jedynie w trakcie kontroli krajowych (drogowych lub w siedzibie przewoźnika) będą weryfikowane i sprawdzane nowe wymogi. Poza kabotażem, świadectwem kierowcy i warunkami korzystania z pojazdu zastępczego w przewozach pasażerskich, żadne inne warunki praktycznie nie mają szans być sprawdzone w toku zagranicznych kontroli drogowych, poza jednym wyjątkiem dotyczącym nowych podmiotów na rynku.
Uwaga – nowi przedsiębiorcy!
Każdy podmiot, który uzyska pierwszy raz licencję na transport międzynarodowy po 4 grudnia 2011, będzie musiał legitymować się dokumentem licencji wspólnotowej, zgodnym ze wzorem załączonym do Rozporządzenia1072/2009. Tylko ten dokument będzie honorowany przez służby kontrolne wobec nowych firm transportowych.
Jakie zmiany planuje Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej?
Od wielu miesięcy trwają prace w Ministerstwie Infrastruktury nad projektem zmian Ustawy o transporcie drogowym, wprowadzające nowe uwarunkowania dla zawodu przewoźnika drogowego. Pojawiła się definicja bazy eksploatacyjnej oraz wymóg posiadania licencji krajowej jako zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Planuje się również skrócenie okresu ważności licencji dotychczasowych do 2016 roku. Jednak jaki ostatecznie przyjmie kształt projektowana zmiana ustawy, a następnie w jakiej formie zostanie projekt poddany pod obrady Sejmu, trudno wyrokować. Stąd wszelkie działania podejmowane w sferze zmiany posiadanej dokumentacji i wdrażaniu nowych warunków prowadzenia działalności gospodarczej powinny bazować na już ustanowionych aktach prawnych w postaci Rozporządzeń 1071, 1072 i 1073. Sam projekt zmiany ustawy o transporcie drogowym, który jeszcze nie trafił do laski marszałkowskiej, wydaje się zbyt dyskusyjny, aby uznać go za bezwzględną podstawę zmian organizacyjnych przedsiębiorstwa.
Serwis 1071.pl jest własnością firmy Arena 561
Wszelkie publikacje zawarte w serwisie stanowią wlasność firmy Arena 561
i nie moga być kopiowane, powielane i udostepniane bez zgody wlaściciela lub podania zrodła
